Çok uğraşıyorum ama marka yaratamıyorum, sorun nedir? Hemen ardından... Peki o halde marka yaratmak için hangi adımları atmalıyım? Cevaplardan 2 ayrı kitap çıkar. Yine de özetle yanıtlayalım.
Soru 01: Bir iş kurdum. Uğraşıyorum. Çok şey yaptım ama bir türlü istediğim gibi gitmiyor. Marka yaratamadım. Sorun ne?
Aslında bu sorunun markayla ilgisi yok. Mesele satış. Soranlar genelde satış yapamamaktan şikayetçi. Ürün satıyor olsa soru da gelmeyecek; marka yaratmak da pek önemsenmeyecek. Üzücü ama gerçek: Satış her şeyi kapatır. Problemleri halının altına süpürür.
Son yıllarda şöyle bir algı var: Bir ürün geliştirdim. Bence çok güzel oldu. Elimdekileri gösteren bir de Instagram sayfası açtım. Düzenli post da giriyorum. Ancak satmıyor. Niye acaba?
Niyesi mi var... Satmaz tabi. O kadar kolay olsaydı ne benim gibi marka insanlarına, ne reklamcılara ne de iletişim uzmanlarına gerek kalırdı. Ticaret böyle yürümez. Markalaşmak hiç yürümez.
Satış duayeni Zig Ziglar der ki... Bir ürün satmıyorsa 4 nedeni vardır:
Tüketicinin ürüne ihtiyacı yoktur. Ya da henüz ihtiyacın farkında değildir.
Müşteriniz olacak kişilerin ürünü satın almak için yeterli parası yoktur.
Potansiyel alıcınızın ürünü ihtiyaç hiyerarşisinde önceliklendirecek kadar acelesi yoktur.
Ürünü, satıcıyı veya üreticiyi tanımıyorlardır. Tanımazlarsa güvenmezler.
Bana gelen mesajlardan sonra sorunlu işletmeleri-amatör işleri-bireysel girişimleri incelediğimde her birinde 4 nedenden en az 3'üyle karşılaşırım. İşin sahibi ise hiçbirinin farkında değildir.
Hatta birinci maddenin açılımında çoğu zaman seçilen sektör de yanlıştır, ürünün kendisi de. Ancak girişimci bunu kabul etmez. İşine tehlikeli şekilde aşıktır. Kendi beğenisi herkes için geçerli olacak sanar.
Toplayalım...
Marka yapmak, isim koymak ve bunu logolamak değildir sevgili girişimci dostlar. Markalamak, doğru sektörü seçme ve o sektöre rekabet avantajı getiren bir ürün geliştirme işidir. Mesele konumlandırmadır.
Ardından kimsenin aklına gelmeyen bir söz keşfetmeniz (marka fikri), sonrasında da isimden cisime, üründen fiyatlamaya, müşteri hizmetlerinden kurumsal kimliğe kadar her temas noktasına bu sözü yansıtmanız gerekir.
Herkes ürün çıkarıp satışa sunabilir. Ancak marka inşa edebilenler, girişimcilerin iyi ihtimalle %1'idir. Satamıyorsan sorun tüketicide değil sendedir.
Soru 02: Hmmm... Anladım sanki. Peki nasıl marka yaratabilirim? Hangi adımları atmam gerek?
Yola ilk adımı bilerek çıkmalısın. Birinci madde acımasızdır: Marka yaratamazsın. Marka tüketicinin zihninde yaşar. Sahibi onlardır. Marka olunan değil, atfedilen bir şeydir.
Burada anlaştıysak 19 madde daha sıralayalım ve 20'ye tamamlayalım...
Siz ideal denklemi kurar, doğru adımları atarsınız. Her şey yolunda giderse kararı kullanıcı verir.
Önce doğru bir iş kolu seçin. Herkes yapıyor, biz de yapalım diye yola çıkmayın.
İşin kurgusuna direkt etki eden bir yeteneğiniz-beceriniz yoksa o sektörden uzak durun.
Az para ile girişim olabilir. Ama marka olmak sermaye gerektirir. Üstüne emek ve zaman.
İşe başlamadan pazar-rekabet analizi yapın.
Hedef kitlenizi doğru belirleyin.
İyi bir ürün geliştirin, yanına optimum hizmet ekleyin.
Aynı işi yapan rakiplerin görmedikleri bir farklılık bulun.
Bu ürün de olabilir, satış şekli de, hizmetiniz de. Mümkünse hepsi.
Bu farklılığı tamamlayan bir marka fikri geliştirin.
İsim bulmaya çalışmayın. Marka fikrinden ilham alan bir isim yapın.
Türkiye'de 2 milyon marka var. Sözlükteki kelime sayısının 20 katı. Marka tesciline önem verin.
Logo ve kimlik tasarımını keyfe göre değil, marka fikriniz paralelinde şekillendirin.
Aynı fikri web sitenize ve sosyal medya stratejinize de taşıyın.
Tüm bu adımlar size rekabet avantajı getirecek. Fakat kağıt üzerinde.
Sonraki adımda bu avantajı etkili bir şekilde duyurmanız gerek.
Marka bir kere doğar. Lansman kritiktir. Olmadı bir daha yapalım şansı yoktur.
Millet e-ticaretten köşeyi döndü, biz de bu işi yapalım gibi tuzaklara düşmeyin. Batarsınız.
İş bittiğinde gördüğünüz şey kaşlarınızı kaldırmalı, vay canına dedirtmeli. Dedirtmiyorsa başlamayın. Başa dönün.
Bu konu daha çok su kaldırır. Marka yaratmak istemeniz güzel. Ama unutmayın...
Kolay olsaydı, herkes yapardı.