Marka yaratmak için marka olduğunu anlaman, kişisel markanın farkına varman, kişi markanla daha fazla para, başarı ve saygınlık kazanman üzerine...
Yarın, yani 7 Mayıs Pazar günü saat 15:00'te Boğaziçi Üniversitesi'nin davetlisi olarak Marka Zirvesi'nde bir konuşma yapacağım. Konuşmanın başlığı bu yazının üst cümlesiyle aynı: Sen bir markasın. Eş anlamlısı "Marka sensin" sözü gibi, uzun süredir dilimde olan bir tanım bu.
Adettendir... Reklamcılığa yeni başlayan yazar ve tasarımcılara, birlikte çalışmayı hayal ettiği 3 marka sorulur. 2002 yılında ben bu işe başlarken verilen cevaplarda, Coca-Cola, Mc Donalds, Nike, Mercedes, Pepsi gibi konvansiyonel markaların isimleri öne çıkıyordu. Bugün aynı soruyu gençlere sorduğumda, Apple, Google, Tesla, Instagram, Tik Tok gibi yanıtlar alıyorum.
90'lı yılların sonunda soru bana yöneltildiğinde, Türkiye, İstanbul ve Fenerbahçe cevabını vermiştim. O dönemki kreatif direktörüm, sen farklı bir reklamcı olacaksın demişti bana. Haklıydı. İlk günden beri derdim reklam kampanyası üretmek değil, kalıcı marka projeleri inşa etmekti.
Yıllar içerisinde, Türkiye markasına dokundum. Cumhurbaşkanlığı himayesinde ve Ekonomi Bakanlığı yönetiminde inşa edilen Turkey Discover the Potential ülke markasının kreatif direktörlüğünü üstlendim. 7 ülkede, farklı iletişim projeleri tasarladım.
İstanbul markası için çok yazıp çizdim. Köşe yazıları kaleme aldım. İstanbul'un kalbi olan Beyoğlu semti için, Beyoğlu markasını tasarladım. Belediye Başkanı değişince, maalesef proje yarım kaldı.
Doğrudan ya da dolaylı katkı sunamadığım yer ise Fenerbahçe markası oldu. Artık burada markayı bir kenara bırakıp, bir gün kulübe Başkan oluruz belki. (Ali Koç'tan daha başarısız olamayacağıma göre... Neden olmasın?)
Yıllar içerisinde yüzlerce markaya temas ettikten sonra geç de olsa şunu anladım: Şirketlerin bir önemi yok. Şirketlerin ne kadar büyük olduğunun da. Mesele insanlar. Çünkü markaları, insanlar yapar.
Marka insan
Dünya üzerinde 7 milyar insan, aynı şekilde 7 milyar marka var. Maalesef pek azı bunun farkında. Kendini bir marka gibi gören ve yöneten insan sayısı , gerçekten çok az. Oysa yeni ekonomide, en temel başarılı olma kriteri bu. Bir şey yapmak için, önce bir şey olmalısın. Bu anlayış, sana verebileceğim en etkili tavsiye.
Pek çok kişi, marka insan kavramını yanlış anlıyor. Marka insan olmak, ünlü olmak demek değil. Influencer olmak da değil. Mesele, bir alanda gerçekten iyi olmak. Beraberinde o ekosistemde yer alan insan topluluğu nezdinde becerini ve yaptıklarını tescil ettirmek.
Sen bir markasın. Hayatındaki her seçim, davranış ve iletişim, kendini bir marka olarak tanıtmanın bir yolu aslında. Farkında ol ya da olma... Her hareketin ve davranışınla bir izlenim bırakıyorsun. Bu nedenle, kişisel markanı doğru bir şekilde yönetmeli ve bunu kendin için başarı kaldıracına dönüştürmelisin.
Kişisel Markan Nasıl Şekillenir?
Cevap çok basit... Kişisel markan, diğerlerinin seni algıladığı şekilde belirlenir. Bu nedenle, nasıl göründüğün, ne yaptığın ve nasıl davrandığın, kişisel markanı oluşturur. Markanın en önemli parçası, elbette benzersiz olan kişiliğindir. Kendini herkesten iyi tanımalı ve kişi markanı sana uygun bir şekilde kurmalısın. Aksi çalışmaz. Makyaj olur ve makyaj bir yerde mutlaka dökülür.
Karakterini merkeze koy... Ardından üstüne bir dikdörtgen çiz. Köşelere şunları yaz: Değerler, Beceriler, Görünüm ve İletişim. İşe kişi markası oluşturmanın formulü budur. Açalım...
Değerler: Kendine, başkalarına ve dünyaya karşı tutumun, değerlerinin bir parçasıdır. Değerlerin, kişisel markanın temel taşıdır. Diğerleriyle ilişki kurmanın ve işbirliği yapmanın anahtarıdır. Kişisel markanı oluşturmak için, önceliklerini belirlemelisin. Yaşamda senin için önemli olan 4 prensibi tespit etmeli, tüm davranışlarının pusulası haline getirmelisin.
Beceriler: Yeteneklerin, bilgin ve deneyimin, kişisel markanın diğer bir parçasıdır. Bir alanda yüksek bir beceri sergilemeden kişi markası olamazsın. Bir konuyu, diğer herkesten daha iyi bilmeli ve uygulamalısın. Kişi markasına dönüşmüş doktorların, mimarların, şeflerin ya da sanatçıların yaptığı budur. Üstelik becerikli olman yetmez. Kendini düzenli olarak geliştirmen ve yeteneklerini ileri taşıman gerekir. Kişi markası, kendini herkesten çok çalışandır.
Görünüm: Görünüm her şey değildir. Ancak çok şeydir. Sır, görünüşünün değer ve becerilerinle uyum içerisinde olması, aynı zamanda sana ayırt edici bir özellik katmasıdır. Giyim tarzın, aksesuarların ve kendini taşıma şeklin kişisel markanın önemli bir parçasıdır. Kendini nasıl sunduğun, diğerleri üzerindeki izlenimini belirler.
İletişim: Konuşman, tonun ve beden dilin, kişisel markanı tamamlar. Kendini nasıl ifade ettiğin, diğerleri üzerindeki etkini belirler.
Bu unsurların her birini nasıl kullanacağını anlamak, kişisel markanı geliştirmene yardımcı olur. Kendine yönelik varoluşsal bir sorgulama, doğru bir başlangıçtır. Sonuç olarak, başarılı bir kişisel marka oluşturmak, özenli düşünme, stratejik planlama ve tutarlı uygulama gerektirir.
Biraz da Uygulama Tavsiyesi Versen...
Verelim... Hatta bunu, markalaşma jargonundan uzak bir şekilde yapalım...
Kendini tanı: İlk adım, kendini gerçekten tanımaktır. Değerlerin, hedeflerin, becerilerin ve tutkuların hakkında net bir fikir edin. Bu, markanın temel taşlarını oluşturacak ve başkalarının seni doğru algılamasına yardımcı olacak.
Hedef kitleni belirle: Hangi tür insanlarla çalışmak istediğine karar ver. Kimin ihtiyaçlarına cevap verebilirsin? Kimler seninle ilgilenir? Bu, kendine uygun bir niş belirlemene yardımcı olacak ve onlara nasıl ulaşacağını anlamanı sağlayacak.
Kendini tanıtmak için bir strateji belirle: Kendini nasıl tanıtmak istediğine karar ver. Hangi kanalları kullanacaksın? Kendi web siteni mi oluşturacaksın, sosyal medyayı mı kullanacaksın yoksa diğer pazarlama kanallarını mı deneyeceksin? Hangi tür içerikler oluşturacaksın?
Kendini tutarlı bir şekilde tanıt: Kendini tanıtmak için seçtiğin stratejiyi tutarlı bir şekilde uygulamak önemli. Markanın imajı ve mesajları tutarlı olmalı; böylece insanlar seni daha iyi tanıyıp, güvenilir bir kaynak olarak algılayabilirler.
Kendini sürekli geliştir: Başarılı bir kişisel marka oluşturmak için, kendini sürekli olarak geliştirmen gerekir. Yeni beceriler öğren, hedef kitlenin ihtiyaçlarına uygun olarak kendini yenile. Daima öğrenci kal.
İletişim becerilerini geliştir: Başarılı bir kişisel marka oluşturmak, etkili iletişim becerileri gerektirir. Güzel konuş. Diksiyonuna dikkat et. Topluluk önünde konuşmayı öğren. Beden dilini gözden geçir. Duruşunu düzelt. Kişi markanın değerini yükseltmek, kendini doğru şekilde ifade edebilmekle birdir. Etkili iletişimi öğren ve markanın değerini artır.