Bedeninin harekete ihtiyacı var; egzersiz yapıyorsun. Ruhunun huzura ihtiyacı var; müzik dinliyor, meditasyon yapıyor, hobilerinle uğraşıyorsun. Zihnin ne alemde? Sana anlatacağım yaratıcılık egzersizleri, gündelik yaşamını değiştirecek.
Sene 2002. Yaratıcılığı araştırıyorum. 4 sene reklamcılık okumuşum; yani yaratıcı yazar olmak için eğitim almışım. Ancak kavramla ilgili bilgi az. Yayın yoka yakın. Facebook henüz yok. Instagram kurulmamış. Wikipedia daldaki portakal. Henüz blog diye bir şey yok. Özetle bilgiye erişim kısıtlı...
Edison'un ampulü, Bell'in telefonu, Marconi'nin radyosu... Tarihi değiştiren tüm icatlar, yaratıcı düşüncenin eseri. Büyük mimari anıtlar, iz bırakan filmler ve sanat eserleri de öyle. Yaratıcı düşünce bana göre insanoğlunun geleceği. Trafik sorununu da, küresel ısınmayı da, gelir adaletsizliğini de yaratıcı düşünebilen bireyler çözecek. Bu inançla, eski usül kütüphane geziyor, tek tek kitapları tarıyor, uygun bilgileri çıkarıp birleştiriyorum. Yaratıcılığı tanımlamam ve insanlara doğru anlatmam gerek.
6 ay süren araştırmam bana 2 basit şey öğretiyor:
Yaratıcılık belli bir zümreye ait bir özellik değildir.
Yaratıcılık öğrenilebilir ve geliştirilebilir.
Kitabın önsözü
2002'de bitirme tezi olan çalışma, 2007 yılında Reklam Yaratıcıları Derneği'nin isteği ile kitaba dönüşüyor. Oturup bir önsöz yazıyorum. Diyorum ki...
"... Çalışma özetle, yaratıcılığın sanat ya da reklamcılık gibi sadece bir kaç faaliyet alanına ait bir özellik olmadığını; aksine insan hayatının her alanında kullanılması gereken, yeniyi ve farklıyı oluşturmak için bireyin ufkunu açan bir unsur olduğunu anlatır. Yaratma potansiyelinin herkeste var olan ve geliştirilebilir bir bakış açısı olduğunu vurgular.
En büyük yaratıcı Tanrı, insanoğluna kendi gücünden bir parça sunmuştur. Bu güç, düşünme, hayal kurma ve düşlerin peşinden koşabilme yetisidir. İnsanoğlu bu dünyada olumlu bir şeyler yapabilmek ve başarıya ulaşabilmek için bu niteliklerinin farkına varmak ve yaratıcılığın önemini kavramak zorundadır.
Yaratıcı bir iş insanı ya da doktor... Yaratıcı bir müzisyen ya da bilim adamı... Yaratıcı bir mimar ya da aşçı... Yaratıcılık sınırları olmayan bir öğretidir; bilim ve meslekler üstü bir kurguya sahiptir. Duyguların ve sezgilerin, doğru bilgi ve motivasyonla birleşmesi anlamına gelen bu kavram, hayatın her anında ve her yerdedir. Çünkü insanın doğası yaratıcı olmayı gerektirir."
Ekliyorum...
"Karmaşık yapısına rağmen yaratıcılık aslında olağan bir düşünme yöntemidir. Kişiyi belli bir amaca ulaşmaya sürükleyen bir davranış eğilimidir. Yaratıcılığın özünde basit bir güdülenme ve yönlendirilmiş fikir süreci yatar. Bu süreç kişiyi hedefine götürür; başarıya hatta mutluluğa ulaştırır.
Hepsinden önemlisi, bu öğrenilebilir ve geliştirilebilir bir hareket şeklidir. Yaratıcı olmak kişinin avucunun içindedir. Önemli olan onu sıkı sıkı kavrayabilmektir."
Gelelim egzersizlere
Aşağıdaki cümlelerin her birini okuduktan sonra zihninde konuyla ilgili bir resim oluştur.
Yeşil motorlu araç uzun yol boyunca ilerledi.
Büyük, yeşil spor araba uzun yol boyunca hızla ilerledi.
Büyük, yeşil spor araba, üç şeritli uzun cadde boyunca, büyük eve doğru hızla ilerledi.
Büyük, yeşil, üstü açık spor araba, şoförün uzun sarı saçları rüzgarda dalgalanarak, üç şeritli uzun cadde boyunca büyük, sarı eve doğru hızla ilerledi.
Cümleleri okumanı sağlayan şey, beynin sol köşesi. Teknik terim ile sol lob. Aslında baktığın şey, gerçekte işaret çizimleri olan harflerden ibaret. Ancak gördüğün şey imgeler. İşte bunu sağlayan yer de sağ lob. Beynin sol yarısı yeni kelimelerin anlamlarını sağ yarıya ittikçe zihinde oluşan resim değişiyor.
Ben bütüncül beyine inanırım. Sol ve sağ lob uyum içinde çalışmalı. Ancak yaratıcılığını artırmak için sağ lobunu geliştirmeli, beynini farklı egzersizlerle şaşırtmalısın.
İşte sana, günlük hayatında kullanabileceğin bir aksiyon listesi... Basit hatta bazıları için saçma diyeceğin öneriler... Bilmelisin ki hepsi işe yarıyor. Tamamının arkasında bilimsel bir metodoloji var.
Burada sıralanan eylemlerin çoğu sağ lobunu uyarıyor. Onu canlandırıyor ve geliştiriyor. Bazıları ise iki lobun ortak çalışmasını sağlıyor. Sağ taraf güçlenip, iki lob arasındaki senkron arttıkça... Hızlı düşünen, problem çözen, işinde icat yapan bir "sen" ortaya çıkıyor.
01. Farklı Ama Basit Şeyler Yap
İşe giderken farklı bir yol dene. / Nefret edeceğinden emin olduğun bir film izle. / İçine daha önce girmediğin bir binayı ziyaret et. / Çocuklarla dolu bir parka git. / Yetmezse bir ilkokulu gez. / Birkaç yıldır konuşmadığın birini ara. / Anneni ara. / Dışarı çık ve koş. Koşamıyorum diyorsan yürü. / Dans et. / Hep önünden geçtiğin sanat galerisine git. / En yakındaki müzeye uğra.
02. Hayal Kur
Kendini başarmak istediğin şeyleri yapmış olarak hayal et. Başarı anını canlandır. / Dolar milyarderi olduğunu düşün. / Kendini evsiz ve sokakta yaşayan birinin yerine koy. / Tropikal bir adada mahsur kaldığını düşle. / Bir rock star olduğunu hayal et. / Victoria's Secret defilesini en önden izlediğini düşün. / Victoria's Secret defilesinde boy gösterdiğini düşün!
03. Duyularını Uyar
Alışılmamış bir meyve ye. / Kokulu bir mum yak. / Değişik bir parfüm satın al ve kullan. / Çalışırken müzik dinle. / Yumuşak bir yüzeye dokun. / Çikolata ye. Kakaosu bol olsun. / Açık havaya çık ve orada iş yap. / Buzdolabını aç ve ağzına bir parça buz at.
04. Otoritenizi Sars
Saatini 2 saat öne al. Günü öyle geçir. / Mesajlaşma telefon et. / Telefon etme yüz yüze görüş. / Kollarını ters yönde kavuştur. / Gün içinde adımlarını diğer ayağınla at. / Sağ elini kullanıyorsan bir süre sol elinle yazmaya çalış. / Telefonu alışık olmadığın kulağına daya. / Sabah uyu akşam çalış. / 15 dakika çalış, 1 saat dinlen.
05. Oyun Oyna
Karmaşık bir lego seti satın al ve keyfini çıkar. / Hemen şimdi en yakınındaki kişiyle isim-şehir oyna. / Satranca başla. Düzenli oyna. / Briç dene. / Sokakta ya da sitede maç yapan çocukların oyununa karış. / Bir dergi al ve sadece resimlere bak. / Eski fotoğraflarını karıştır. / Lumosity'e üye ol. Zeka testleri çöz.
“En olmayacak yerde
En olmayacak zamanda
En olmayacak olay
Her zaman ve her yerde olabilir.
Mucize.”
Bonita L. Anticola